Spreekwoorden en gezegden - Пословицы и поговорки
Без труда не вытащишь и рыбку из пруда.
Letterlijk: Zonder inspanning zul je nog niet eens een vis uit een vijver kunnen trekken.
Betekenis: Als je iets wilt bereiken, zul je er moeite voor moeten doen. Succes komt niet vanzelf.
Близок локоток, да не укусишь.
Letterlijk: Je elleboog is vlakbij, maar je kunt er niet in bijten.
Betekenis: Deze taak lijkt misschien makkelijk, maar is het niet.
Бешеной собаке семь верст не крюк.
Letterlijk: Voor een dolle hond is zeven werst niet ver.
Betekenis: Als je gepassioneerd bent, zal het je niet veel moeite kosten om ergens helemaal voor te gaan.
Богу молись, и добра ума держись.
Letterlijk: Bid tot God, maar vertrouw op je gezond verstand.
Betekenis: Wees vroom, maar vergeet niet zelf goed na te denken.
В ногах правды нет.
Letterlijk: In voeten vind je geen waarheid.
Betekenis: Neem een stoel en ga toch zitten.
Волков бояться — в лес не ходить.
Letterlijk: Als je bang bent voor wolven, ga dan niet het bos in.
Betekenis: Als je ergens niet tegen kunt, blijf er dan bij uit de buurt.
До Бога высоко, до Царя далеко.
Letterlijk: God is hoog (in de hemel) en de Tsaar is ver weg.
Betekenis: Reken niet op hulp van een machtige bondgenoot, we zullen het zelf moeten rooien.
Два медведя в одной берлоге не живут.
Letterlijk: Er kunnen geen twee beren in één grot leven.
Betekenis: Er horen geen twee leiders te zijn in een groep. Als er twee dominante figuren in een groep zijn, leidt dat tot ruzie.
Есть квас, да не про вас.
Letterlijk: Er is kvas (Russische frisdrank), maar niet voor jou.
Betekenis: Loop niet zo te bedelen.
За морем телушка — полушка, да рубль перевоз.
Letterlijk: Overzees kost een koe een poljoesjka (een kwart van een kopeke), maar de overtocht kost een roebel.
Betekenis: Dit lijkt een goede koop, maar de extra voorwaarden maken het alsnog te duur.
И волки сыты, и овцы целы.
Letterlijk: De wolven zijn verzadigd en de schapen onaangeroerd.
Betekenis: Iedereen heeft gekregen wat hij wilde.
Знал бы где упасть — соломки б подстелил.
Letterlijk: Als ik had geweten waar ik zou vallen, dan had ik daar wat stro neergelegd.
Betekenis: Achteraf is het makkelijk praten over wat er misging.
Когда деньги говорят, тогда правда молчит.
Letterlijk: Als geld spreekt, zwijgt de waarheid.
Betekenis: Met geld kun je makkelijk iemand omkopen.
Кому на месте не сидится, тот добра не наживёт.
Letterlijk: Wie niet op één plaats blijft zitten, zal weinig goeds te pakken kunnen krijgen.
Betekenis: Als je vaak van positie (baan, woonplaats, o.i.d.) wisselt, kun je nergens iets opbouwen.
Баба с возу - кобыле легче.
Letterlijk: Als een vrouw van de wagen afgaat, is het voor de merrie makkelijker.
Betekenis: Het is des te beter als iemand die alleen maar een blok aan het been is aan de kant gaat.
Ба́бушка гада́ла, да на́двое сказа́ла, то ли до́ждик, то ли снег, то ли бу́дет, то ли нет.
Letterlijk: Oma voorspelde de toekomst en zei twee dingen, het kan regenen, het kan sneeuwen, en dat kan gebeuren of niet.
Betekenis: De toekomst is onzeker.
Аво́сь да как-нибу́дь до добра́ не доведу́т.
Letterlijk: Misschien (???) en zo-of-zo, leiden nooit tot iets goeds.
Betekenis: Vertrouw er niet zomaar op dat het allemaal wel goed komt, maar houd het heft zelf in handen. Niet afwachten, maar aanpakken.
В дождь избы́ не кро́ют, а в вёдро и сама́ не ка́плет.
Als het regent gaat men niet het hutje van een dak voorzien, en tijdens mooi weer druppelt het toch niet.
Betekenis: Mensen stellen noodzakelijke karweitjes altijd uit tot het te laat is.
В Росси́и купола кроют чи́стым золотом, чтобы ча́ще Госпо́дь замеча́л.
Letterlijk: In Rusland zijn de koepels van de kerken bekleed met zuiver goud, zodat ze vaker bij God opvallen.
Betekenis: Dit is een uitdrukking van liefde voor Rusland en het religieuze leven.
Дурака́м зако́н не пи́сан, е́сли пи́сан, то не чи́тан, е́сли чи́тан, то не по́нят, е́сли по́нят, то не так.
Letterlijk: Er is geen wet voor dwazen geschreven, als die geschreven was, dan werd die niet gelezen, als die gelezen werd, dan werd die niet begrepen, als die begrepen werd, dan niet zoals het bedoeld was.
Betekenis: Sommige mensen kun je niets aan hun verstand brengen.
Е́сли бы да кабы́ да во рту росли́ грибы́ это был бы не рот, а огоро́д.
Letterlijk: Als en wanneer (??) er champignons in de mond groeien, dan is het geen mond meer, maar een moestuintje.
Betekenis: Het is zinloos om stil te staan bij een situatie die niet het geval is.
Если бы у бабушки были яйца, то она была бы дедушкой.
Letterlijk: Als oma ballen had, dan zou ze opa zijn geweest.
Betekenis: Het is zinloos om stil te staan bij een situatie die niet het geval is.
Алты́нного во́ра ве́шают, а полти́нного че́ствуют.
Letterlijk: Men hangt de dief die een altin (3 kopeken) stale en eert de dief die een poltin (50 kopeken) stal.
Betekenis: De kleine kruimeldiefjes worden gepakt, maar witteboordencriminelen komen overal mee weg. Degene die een brood steelt wordt gepakt, terwijl de Dirk Scheringa's en andere zakkenvullers weg komen met hun gedrag en zelfs nog als respectabele personen beschouwd worden.
Бе́дному собра́ться - то́лько подпоя́саться.
Letterlijk: Voor een arme man betekent zich gereed maken (voor een reis) alleen maar een riem omdoen.
Betekenis: Hoe minder bezittingen je hebt, hoe vrijer je bent. Van teveel bezittingen heb je alleen maar last.
Бог не вы́даст, свинья́ не съест.
Letterlijk: God zal het niet weggeven, de zwijnen zullen het niet opeten.
Betekenis: Maak je geen zorgen, het komt goed.
Бу́дет и на на́шей у́лице пра́здник.
Letterlijk: Ook in onze straat komt er nog wel een feestje.
Betekenis: Onze tijd komt nog wel.
Бумага всё стерпит.
Letterlijk: Papier doorstaat alles.
Betekenis: Het geschreven woord is onuitroeibaar. Dit spreekwoord is nog meer waar in het internettijdperk. Als er eenmaal iets op internet staat, krijg je het er nooit meer af.
Herkomst: Van de Romeinse staatsman en filosoof Cicero, uit zijn Epistulae ad familiares.
Говорят, что кур доят а коровы яйца несут
Letterlijk: Men zegt dat ze daar kippen melken en de koeien eieren uitbroeden.
Betekenis: Je moet niet alle roddels geloven.
Азбука - к мудрости ступенька.
Letterlijk: Het alfabet is een traptrede naare wijsheid.
Betekenis: Het is belangrijk om het alfabet te kennen. Als je eenmaal kunt lezen, kun je vele andere dingen leren.
Без отдыха и конь не скачет.
Letterlijk: Zonder rust zal zelfs het paard niet galopperen.
Betekenis: Het is belangrijk om af en toe rust te nemen. Je kunt niet altijd werken.
Важно не то, как долго ты прожил, а как хорошо жил.
Letterlijk: Het is niet belangrijk hoe lang je leeft, maar hoe goed je leeft.
Где говорят деньги, там молчит совесть.
Letterlijk: Waar geld spreekt, daar zwijgt het geweten.
Деревья скоро садят, да не скоро с них плоды едят.
Letterlijk: Een boom is snel geplant, maar het duurt lang voordat je de vruchten ervan kan eten.
Betekenis: Je moet geduldig zijn.
Доброе братство - лучшее богатство.
Letterlijk: Goede broederschap is de beste rijkdom.
Доброе сердце - что золото.
Letterlijk: Een goed hart, dat is goud.
Жизнь коротка́, а дел мно́го.
Letterlijk: Het leven is kort maar er moet nog veel gedaan worden.
Betekenis: Laten we aan de slag gaan.
За двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь.
Letterlijk: Als je op twee hazen tegelijkertijd jaagt, zul je er niet één vangen.
Betekenis: Je moet één ding tegelijk doen.
Козла́ бо́йся спе́реди, коня́ - сза́ди, а лихо́го челове́ка - со всех сторо́н.
Vrees een geit als je ervoor staat, een paard als je erachter staat en een kwaadaardig mens van alle kanten.
Имя говорит само за себя.
Letterlijk: De naam spreekt voor zich.
Betekenis: Vergelijkbaar met het Latijnse 'Nomen est omen'. De naam zegt al iets over iemands identiteit.
Кто не умеет молчать, тот не умеет и говорить.
Wie niet kan zwijgen, kan ook niet goed spreken.
Кто пьёт до дна, тот живёт без ума́.
Letterlijk: Wie drinkt tot aan de bodem (van de fles), leeft zonder verstand.
Betekenis: Geniet, maar drink met mate alcohol.
Лицом красавица, а нравом только чёрту нравится.
Letterlijk: ze heeft een mooi gezicht, maar haar karakter bevalt alleen de duivel.
Betekenis: Wordt gezegd van een vrouw met een knap uiterlijk en een giftig karakter.
На чужой сторонушке рад своей воронушке.
Letterlijk: In een vreemd land ben je zelfs blij met eigen kraaien (kraaien uit eigen land).
Betekenis: Wie ver van huis is, is blij met alles dat hem aan thuis doet denken.
Он ворона в павлиньих перьях.
Letterlijk: Hij is een raaf in pauwenveren.
Betekenis: Hij doet zich beter voor dan hij is.
На языке мёд, а на сердце - лёд.
Letterlijk: Honing op zijn tong, ijs op zijn hart.
Betekenis: Hij is aan het vleien met mooie woorden, maar heeft kille bedoelingen.
Не имей сто рублей, а имей сто друзей.
Letterlijk: Je hoeft geen honderd roebel te hebben, als je maar honderd vrienden hebt.
Не клади́ все я́йца в одну́ корзи́ну.
Letterlijk: Je moet niet al je eieren in één mand doen.
Betekenis: Je moet je risico's spreiden.
Нет плохи́х судо́в, нет плохи́х ветро́в, есть плохи́е капита́ны.
Letterlijk: Er zijn geen slechte schepen of slechte winden, er zijn alleen slechte kapiteins.
Betekenis: Je moet niet de omstandigheden de schuld geven, maar jezelf.
По одёжке встреча́ют, а провожают по уму́.
Letterlijk: Op basis van kleding ontmoet men elkaar, op basis van innerlijk ga je uit elkaar.
Betekenis: Bij een eerste ontmoeting ga je af op iemands uiterlijk, als je iemand hebt leren kennen ken je ook diens innerlijk.
Сло́во - не воробе́й: вы́летит - не пойма́ешь.
Letterlijk: Een woord is niet als een mus, eenmaal weggevlogen zul je het nooit meer vangen.
Betekenis: Denk na voordat je iets zegt.
Ста́рый друг - лу́чше но́вых двух.
Letterlijk: Een oude vriend is beter dan twee nieuwe.
"Te zijn of niet te zijn? Dat is de vraag.
Быть или не быть — вот в чём вопрос.
"